สายไฟคืออะไร? ประเภท หน้าที่ และวิธีเลือกสายไฟให้เหมาะกับการใช้งาน

สายไฟคือส่วนสำคัญของระบบไฟฟ้าทุกแห่ง ตั้งแต่บ้านพักอาศัย สำนักงาน อาคารพาณิชย์ ไปจนถึงโรงงานอุตสาหกรรม การเลือกสายไฟที่ถูกต้องไม่เพียงแต่ช่วยให้ระบบไฟฟ้าทำงานได้อย่างปลอดภัย แต่ยังยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์และลดความเสี่ยงจากไฟฟ้าลัดวงจรหรืออัคคีภัย

บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักว่าสายไฟคืออะไร? มีกี่ประเภท? ใช้งานอย่างไร? และควรเลือกแบบไหนให้เหมาะกับสถานการณ์

สายไฟคืออะไร?

สายไฟ (Electric Wire) คือสื่อนำกระแสไฟฟ้าที่ทำจากวัสดุตัวนำ เช่น ทองแดงหรืออลูมิเนียม โดยมีฉนวนหุ้มเพื่อป้องกันกระแสไฟฟ้ารั่วไหลและป้องกันอันตรายจากการสัมผัสโดยตรง

สายไฟมักใช้งานร่วมกับระบบไฟฟ้าภายในบ้าน อาคาร เครื่องใช้ไฟฟ้า และระบบไฟฟ้าในโรงงานอุตสาหกรรม

องค์ประกอบของสายไฟ

1. ตัวนำ (Conductor) : มักใช้ทองแดงหรืออลูมิเนียม เพราะนำไฟฟ้าได้ดี
2. ฉนวน (Insulation) : หุ้มรอบตัวนำเพื่อป้องกันไฟรั่ว เช่น PVC หรือ XLPE
3. ปลอกนอก (Sheath) : ชั้นป้องกันเพิ่มเติมในสายแบบหลายแกน

ประเภทของสายไฟที่นิยมใช้ในไทย

ชื่อสาย	ลักษณะ	การใช้งาน
THW	สายทองแดงแกนเดียว หุ้มฉนวน PVC	เดินในท่อร้อยสาย, ภายในอาคาร
VAF (สายแบน)	มี 2 หรือ 3 เส้นรวมอยู่ด้วยกัน	เดินในผนัง/ฝ้าเพดาน
VCT	สายอ่อน ยืดหยุ่นสูง	เครื่องมือไฟฟ้า, งานต่อชั่วคราว
NYCY	สายแกนเดียวหรือหลายแกน หุ้ม 2 ชั้น	เดินนอกอาคาร, ฝังดิน
XLPE	ฉนวนทนความร้อนสูง	ใช้ในงานอุตสาหกรรมหรือไฟฟ้ากำลัง

หน้าที่ของสายไฟ

• ส่งพลังงานไฟฟ้าจากแหล่งจ่ายไปยังอุปกรณ์ปลายทาง
• เชื่อมต่ออุปกรณ์ไฟฟ้า ให้ทำงานได้อย่างต่อเนื่อง
• ป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าด้วยฉนวนป้องกัน
• ควบคุมกระแสไฟให้เหมาะสมกับอุปกรณ์แต่ละชนิด

วิธีเลือกสายไฟให้เหมาะสม

1. เลือกขนาดสายไฟให้เหมาะกับโหลดกระแส (Ampere)
   • 1.5 sq.mm : ไฟส่องสว่างทั่วไป
   • 2.5 sq.mm : ปลั๊กทั่วไป, แอร์ขนาดเล็ก
   • 4.0 sq.mm ขึ้นไป : เครื่องทำน้ำอุ่น, แอร์ขนาดใหญ่
2. ดูชนิดของงาน
   • งานภายในอาคาร : ใช้ THW หรือ VAF
   • งานกลางแจ้ง/ฝังดิน : ใช้ NYCY หรือ XLPE
3. เลือกฉนวนที่ปลอดภัยและผ่านมาตรฐาน
   • ควรมีเครื่องหมาย มอก. (มาตรฐานอุตสาหกรรม)
   • ทนความร้อนสูง ไม่ลามไฟ และกันความชื้นได้ดี

เปรียบเทียบสายไฟแต่ละชนิด

ประเภท	ความยืดหยุ่น	เหมาะกับ
THW	ปานกลาง	งานติดตั้งทั่วไป
VAF	น้อย	เดินในผนัง
VCT	สูง	อุปกรณ์เคลื่อนย้าย
NYCY	ต่ำ	เดินกลางแจ้ง/ฝังดิน
XLPE	ปานกลาง-สูง	ไฟฟ้ากำลัง

ข้อควรรู้ก่อนติดตั้งสายไฟ

• ควรให้ช่างไฟฟ้าที่มีใบรับรองทำการติดตั้ง
• อย่าต่อสายไฟเองโดยไม่รู้ขนาดและชนิดของสาย
• หลีกเลี่ยงการใช้สายไฟผิดประเภท เช่น ใช้ VAF เดินนอกอาคาร
• ตรวจสอบสายทุก 1-2 ปี เพื่อป้องกันไฟฟ้ารั่วหรือเสื่อมสภาพ

เคล็ดลับความปลอดภัยจากสายไฟ

• ติดเบรกเกอร์หรือฟิวส์ร่วมกับระบบสายไฟ
• อย่าพันสายด้วยเทปเก่า ใช้ข้อต่อหรือเทปไฟฟ้าอย่างถูกต้อง
• หลีกเลี่ยงการวางสายไฟพาดพื้นหรือใกล้แหล่งความร้อน
• ควรเลือกสายไฟที่ผลิตจากทองแดงบริสุทธิ์ มีค่าความต้านทานต่ำ

สรุป

สายไฟเป็นหัวใจของระบบไฟฟ้าที่ช่วยส่งกระแสให้กับอุปกรณ์ต่างๆ ทำงานได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ การเลือกสายไฟที่เหมาะสมกับประเภทงานจะช่วยลดความเสี่ยงจากไฟฟ้ารั่ว ไฟฟ้าช็อต หรือไฟไหม้ พร้อมทั้งเพิ่มอายุการใช้งานของเครื่องใช้ไฟฟ้าในระยะยาว

ติดต่อเรา

• ที่อยู่ : 179/94 ถนนนาวงประชาพัฒนา แขวงสีกัน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร 10210
• Line : @Plantdigi
• Facebook : Plantdigi Technology
• เบอร์โทร : 02-140-0892
• เบอร์โทร : 089-314-3423 (มือถือ)
• เว็บไซต์ : www.plantdigiups.com