ทำความเข้าใจค่า VA และ Watt ในเครื่องสำรองไฟวิธีเลือกกำลังไฟให้เหมาะสม

VA (Volt-Ampere) และ Watt (วัตต์) เป็นหน่วยวัดกำลังไฟฟ้าที่สำคัญสำหรับ UPS แต่มีความหมายและการใช้งานที่แตกต่างกัน

VA (Volt-Ampere) คือ กำลังไฟฟ้าปรากฏ (Apparent Power)

• เป็นค่าที่แสดงถึง กำลังไฟฟ้าทั้งหมด ที่ UPS สามารถจ่ายออกมาได้ โดยยังไม่ได้คำนึงถึงประสิทธิภาพของอุปกรณ์ที่นำมาต่อพ่วง
• คำนวณจากผลคูณของแรงดันไฟฟ้า (Volt) และกระแสไฟฟ้า (Ampere)
• VA เป็นตัวบ่งชี้ถึง ความสามารถสูงสุด ของ UPS ในการจ่ายพลังงาน

Watt (วัตต์) คือ กำลังไฟฟ้าจริง (Real Power) หรือ กำลังไฟฟ้าใช้งาน (Active Power)

• เป็นค่าที่แสดงถึง กำลังไฟฟ้าที่อุปกรณ์ไฟฟ้าดึงไปใช้งานจริง และสามารถนำไปใช้ในการทำงานได้
• Watt จะมีค่าน้อยกว่าหรือเท่ากับ VA เสมอ
• ความสัมพันธ์ระหว่าง Watt และ VA ขึ้นอยู่กับ Power Factor (PF) ของอุปกรณ์ไฟฟ้า

ความสัมพันธ์ระหว่าง VA และ Watt ในเครื่องสำรองไฟ

ความสัมพันธ์ระหว่าง VA และ Watt สามารถอธิบายได้ด้วยค่า Power Factor (PF) ซึ่งเป็นค่าที่แสดงถึงประสิทธิภาพในการแปลงพลังงานไฟฟ้าปรากฏ (VA) ไปเป็นพลังงานไฟฟ้าจริง (Watt)

1.ความรู้พื้นฐานทางไฟฟ้าสำหรับ UPS

1.1 กำลังไฟฟ้า 3 ประเภทหลัก

ชนิดกำลังไฟฟ้า	สัญลักษณ์	หน่วย	ความสำคัญต่อ UPS
กำลังปรากฏ (Apparent Power)	S	VA	ใช้กำหนดขนาด UPS
กำลังจริง (Real Power)	P	W	ใช้คำนวณพลังงานที่อุปกรณ์ใช้จริง
กำลังรีแอคทีฟ (Reactive Power)	Q	VAR	เกี่ยวข้องกับประสิทธิภาพระบบ

1.2 Power Factor (PF) แบบละเอียด

• นิยาม: อัตราส่วนระหว่างกำลังจริง (W) ต่อกำลังปรากฏ (VA)
• ค่าปกติ:
  • อุปกรณ์ทั่วไป: 0.6-0.7
  • คอมพิวเตอร์สมัยใหม่: 0.9-0.95
  • UPS คุณภาพสูง: 0.8-1.0

2.การคำนวณกำลังไฟแบบละเอียด

2.1 วิธีคำนวณกำลังโหลด

1. ตรวจสอบข้อมูลอุปกรณ์
   • ดูค่า Watt จากป้ายชื่อหรือคู่มือ
   • หากมีแต่ VA ให้ใช้ PF มาตรฐานคำนวณ
2. ตัวอย่างการคำนวณ
   • เครื่องเซิร์ฟเวอร์: 800W, PF=0.9 → ความต้องการ 800/0.9 = 889VA
   • ระบบเครือข่าย: 300W, PF=0.7 → ความต้องการ 300/0.7 = 429VA
   • รวม: 889 + 429 = 1,318VA → เผื่อ 30% = 1,713VA

2.2 ตารางอ้างอิงกำลังไฟอุปกรณ์ทั่วไป

อุปกรณ์	กำลังไฟเฉลี่ย (W)	PF	ต้องการ VA
คอมพิวเตอร์เดสก์ท็อป	100-300	0.7	143-429VA
โน้ตบุ๊ค	30-90	0.6	50-150VA
จอ LCD 24 นิ้ว	30-50	0.65	46-77VA
เราเตอร์	5-20	0.5	10-40VA
เครื่องสำรองไฟเครือข่าย	50-150	0.7	71-214VA

3.การเลือกขนาด UPS ให้เหมาะสม

3.1 หลักการเลือกพื้นฐาน

• ขั้นตอนที่ 1 : คำนวณโหลดทั้งหมด (W และ VA)
• ขั้นตอนที่ 2 : ตรวจสอบค่า PF ของ UPS
• ขั้นตอนที่ 3 : เผื่อกำลังไฟ 20-30%
• ขั้นตอนที่ 4 : ตรวจสอบเวลา Runtime ที่ต้องการ

3.2 ตารางแนะนำขนาด UPS

ประเภทการใช้งาน	กำลังโหลดรวม	ขนาด UPS ที่แนะนำ
ออฟฟิศเล็ก (คอมพิวเตอร์ 2-3 เครื่อง)	500-800W	750-1200VA
ห้องเซิร์ฟเวอร์ขนาดเล็ก	800-1200W	1500-2000VA
ระบบเครือข่าย SME	1500-2500W	3000-5000VA

4.ตัวอย่างการประยุกต์ใช้จริง

กรณีศึกษา 1: บริษัทพัฒนาซอฟต์แวร์

• อุปกรณ์:
  • เซิร์ฟเวอร์: 2 เครื่อง (800W/เครื่อง, PF=0.9)
  • คอมพิวเตอร์: 5 เครื่อง (200W/เครื่อง, PF=0.7)
  • ระบบเครือข่าย: 100W, PF=0.6

การคำนวณ:

1. เซิร์ฟเวอร์: (800×2)/0.9 = 1,778VA
2. คอมพิวเตอร์: (200×5)/0.7 = 1,429VA
3. ระบบเครือข่าย: 100/0.6 = 167VA
   รวม: 3,374VA → เผื่อ 30% = 4,387VA
   เลือกใช้: APC Smart-UPS SRT 5000VA

ข้อควรระวังเพิ่มเติม

1. Harmonic Distortion
   • อุปกรณ์บางประเภทสร้างสัญญาณรบกวน
   • ต้องการ UPS ที่มี THD (Total Harmonic Distortion) ต่ำ
2. Inrush Current
   • กระแสเริ่มต้นสูงเมื่อเปิดเครื่อง
   • เผื่อกำลังไฟเพิ่ม 10-20%
3. สภาพแวดล้อมการทำงาน
   • อุณหภูมิสูงลดประสิทธิภาพ UPS
   • ความชื้นสูงอาจทำลายวงจร

เครื่องมือช่วยคำนวณ

1. APC UPS Selector (เว็บไซต์ทางการ)
2. Eaton Power Advisor
3. เครื่องคำนวณออนไลน์ผ่านเว็บไซต์ต่างๆ

คำถามที่พบบ่อย

Q: ทำไม UPS 1000VA จึงให้กำลังไฟจริงเพียง 700W?
A: เนื่องจาก PF = 0.7 (1000VA × 0.7 = 700W)

Q: หากใช้ UPS ขนาดเล็กเกินไปจะเกิดอะไรขึ้น?
A: UPS จะ Overload และอาจ:

• ทำงานไม่ปกติ
• ปิดตัวเองอัตโนมัติ
• เสื่อมสภาพเร็วขึ้น

Q: ควรเลือก UPS แบบใดสำหรับอุปกรณ์ทางการแพทย์?
A: ควรใช้ True Online UPS ขนาดใหญ่กว่าโหลด 50% และมี Pure Sine Wave Output

บทสรุปและการปฏิบัติเกี่ยวกับ VA และ Watt ในเครื่องสำรองไฟ

1. ขั้นตอนการเลือก UPS ที่ถูกต้อง
   • คำนวณโหลดทั้งหมด (W และ VA)
   • ตรวจสอบค่า PF
   • เผื่อกำลังไฟ 20-30%
   • เลือกประเภท UPS ให้เหมาะสมกับการใช้งาน
2. ตัวอย่างขนาด UPS ที่นิยม
   • 600-800VA: สำหรับคอมพิวเตอร์ 1-2 เครื่อง
   • 1500VA: สำหรับระบบเครือข่ายเล็ก
   • 3000VA+: สำหรับเซิร์ฟเวอร์และระบบสำคัญ
3. คำแนะนำสุดท้าย
   • ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนตัดสินใจซื้อ
   • อ่านคู่มือการใช้งานอย่างละเอียด
   • ตรวจสอบการรับประกันและบริการหลังการขาย

ติดต่อเรา

• ที่อยู่ : 179/94 ถนนนาวงประชาพัฒนา แขวงสีกัน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร 10210
• Line : @Plantdigi
• Facebook : Plantdigi Technology
• เบอร์โทร : 02-140-0892
• เบอร์โทร : 089-314-3423 (มือถือ)
• เว็บไซต์ : www.plantdigiups.com